Công nghệ sinh trắc vân tay là một trong các sinh trắc học được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống. Công nghệ này có tiềm năng phát triển lớn trong tương lai trong vấn đề quản lý cập, bảo vệ thông tin nhạy cảm cũng như quản lý thông tin cá nhân. Tuy có nhiều ưu điểm nhưng sinh trắc vân tay vẫn có nhiều lỗ hổng cần khắc phục. Cụ thể là gì thì theo dõi những chia sẻ trong bài viết này nhé!
Giới thiệu chung về công nghệ sinh trắc vân tay
Biometric là công nghệ sinh trắc học nghiên cứu các đặc điểm sinh học hoặc hành vi đặc trưng của mỗi người để làm công cụ xác thực danh tính và nhận diện con người. Các đặc điểm sinh học và hành vi đó bao gồm khuôn mặt, cử chỉ/biểu cảm gương mặt, giọng nói, dáng đi, mống mắt,… Đặc biệt phổ biến trong đó là dấu vân tay. Công nghệ sinh trắc vân tay cũng là một trong những sinh trắc học được tập trung nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi trong đời sống thường ngày.
Công nghệ sinh trắc vân tay sử dụng các đặc trưng về dấu vân tay của con người như vết cắt, đường cong, độ xoắn, độ nông sâu,… để mã hóa, lưu trữ và xác thực thông tin cá nhân quan trọng. Lý do sử dụng dấu vân tay là một trong các điểm nhận dạng vì đó là ấn ký độc nhất của mỗi người. Đặc biệt hơn là mười ngón tay của mỗi người cũng là mười dấu vân hoàn toàn khác nhau.
Trường hợp sinh đôi, sinh ba cũng không thể sở hữu chung một dấu vân tay. Do đó, dấu vân tay chính là một trong các điểm nhận dạng tốt nhất mà khoa học đang nghiên cứu và ứng dụng nhiều hơn vào đời sống thực tiễn.
Cơ chế hoạt động của công nghệ sinh trắc vân tay
Công nghệ sinh trắc vân tay có quy trình hoạt động như sau:
- Lấy dấu vân tay: Dùng các máy quét (cảm biến/ quang học/ siêu âm) để lấy dấu vân tay và tiến hành mã hóa. Những đặc điểm duy nhất trên dấu vân tay sẽ được phân tích và lưu trữ trong hệ thống.
- Xử lý dữ liệu: Khi các dữ liệu dấu vân tay đã được thu thập sẽ tiến hành xử lý và điều chỉnh để tạo ra bản mẫu vân tay. Bản mẫu này được dùng để so sánh và xác thực các thông tin trong lần truy cập sau.
- Truy cập, so sánh với bản mẫu vân tay: Sau khi dấu vân tay đã được lưu trữ, mỗi khi có hành động truy cập, hệ thống sẽ tiến hành nhận diện dấu vân tay và so sánh với bản mẫu trước đó. Nếu trùng khớp sẽ xác nhận quyền truy cập cho người dùng. Nếu kết quả không hợp lệ sẽ bị từ chối truy cập.
Ưu điểm của sinh trắc vân tay
Công nghệ sinh trắc vân tay là lựa chọn của nhiều tổ chức và doanh nghiệp hiện nay trong việc xác thực và bảo mật. Không chỉ cơ quan nhà nước ứng dụng sinh trắc vân tay để lưu trữ thông tin công dân, các công ty cũng dần sử dụng công nghệ này để rút ngắn quy trình, linh hoạt trong vấn đề quản lý. Nguyên do là vì công nghệ sinh trắc có các ưu điểm sau:
- Tốc độ xử lý nhanh: Quét dấu vân tay chỉ mất không đến 1 giây, bỏ qua bước nhập mật khẩu, giúp tiết kiệm thời gian và truy cập nhanh chóng.
- Khó giả mạo: So với mật khẩu truyền thống thì dấu vân tay khó để giả mạo. Vì mỗi người sở hữu một dấu vân tay khác nhau và ít thay đổi theo thời gian.
- Độ chính xác cao: Dấu vân tay là đặc điểm sinh học độc quyền của mỗi người, so với các loại bảo mật khác thì nó có tính chính xác cao khi xác định danh tính người dùng.
- Bảo mật cao: Hàng rào bảo vệ của công nghệ sinh trắc vân tay rất cao. Nếu xét về khả năng xâm nhập từ bên ngoài thì công nghệ này an toàn hơn hệ thống xác nhận bằng mã PIN hoặc mật khẩu chữ số.
- Tiện lợi: Chỉ cần quét dấu vân tay và mọi vấn đề khác đều thông qua thiết bị và phần mềm hỗ trợ. Các dữ liệu được lưu trữ và so sánh tự động mà không cần hành động can thiệp nào từ con người.
Hạn chế của công nghệ sinh trắc vân tay
So với nhiều hệ thống bảo mật khác thì công nghệ sinh trắc vân tay có khá nhiều ưu điểm, nhưng nó vẫn có một số hạn chế như:
- Chi phí đầu vào cao: Để có thể sử dụng công nghệ sinh trắc vân tay cần đầu tư vào thiết bị quét vân tay và phần mềm hỗ trợ. Sau khi lắp đặt sẽ cần thời gian đào tạo sử dụng nên sẽ phát sinh chi phí.
- Có khả năng bị sao chép/ hack: Dù độ bảo mật của công nghệ này được đánh giá cao nhưng nó vẫn có thể bị đánh lừa bằng các thủ thuật giả mạo bằng việc dùng vân tay nhân tạo hoặc in dấu vân tay. Với sự phát triển của công nghệ hiện nay thì khả năng bị hack dấu vân tay cũng được cảnh bảo bởi các chuyên gia.
- Dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác: Bụi bẩn, mồ hôi là hai yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc quét vân tay. Những ai hay bị ra mồ hôi tay thường mất nhiều thời gian để truy cập vào công nghệ này hoặc khả năng không nhận dạng được dấu vân tay cũng rất cao.
Ứng dụng phổ biến của công nghệ sinh trắc vân tay
Sinh trắc vân tay trong bảo mật/ kiểm soát truy cập
Bảo mật hoặc kiểm soát truy cập trên các thiết bị điện tử và xác thực tài khoản bằng công nghệ sinh trắc vân tay đã rất quen thuộc trong cuộc sống của chúng ta. Công nghệ này sẽ thu thập dữ liệu dấu vân tay, lưu trữ và tiến hành so sánh với kho lưu trữ trong hệ thống để xác thực danh tính và cho phép truy cập vào tài khoản/ app đã đăng ký xác thực bằng dấu vân tay trước đó.
Việc bảo mật và xác thực danh tính bằng công nghệ sinh trắc vân tay còn được ứng dụng trong hệ thống thanh toán điện tử, tài khoản ngân hàng và nhiều ứng dụng cần độ bảo mật cao khác. Thay vì sử dụng các mật khẩu chữ số/ký hiệu, áp dụng công nghệ sinh trắc học sẽ mang tính bảo mật cao hơn và an toàn hơn.
Công nghệ sinh trắc vân tay dùng trong an ninh/ điều tra tội phạm
Hệ thống an ninh, quốc phòng, nhất là an ninh sân bay và những khu vực giáp ranh biên giới cũng đang dần ứng dụng công nghệ sinh trắc vân tay để kiểm soát xuất/nhập cảnh.
Công nghệ sinh trắc vân tay là công cụ hỗ trợ quá trình điều tra tội phạm, nhanh chóng xác thực được thông tin của tội phạm từ dấu vân tay giúp công công tác điều tra nhanh chóng và đảm bảo độ chính xác cao.
Sinh trắc học vân tay dùng trong y tế
Trong y tế, công nghệ sinh trắc vân tay cũng được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau. Cụ thể như:
- Lưu trữ thông tin và xác thực danh tính bệnh nhân để hạn chế nhầm lẫn trong quá trình khám chữa bệnh. Đồng thời, một số cơ sở y tế cũng đang dần sử dụng công nghệ này để quản lý thuốc cũng như các thiết bị y tế khác.
- Công nghệ sinh trắc vân tay ứng dụng trong khám chữa bệnh, cụ thể là phát hiện các bệnh lý có liên hệ đến dấu vân tay của mỗi người. Bao gồm các bệnh về tay, chân, miệng và các bệnh lý về tim, phổi, tiểu đường và não bộ.
Sinh trắc vân tay trong quản lý doanh nghiệp
Hiện nay, các doanh nghiệp/ công ty đã ứng dụng công nghệ sinh trắc vân tay vào quản lý nhân sự và các thông tin quan trọng. Cụ thể các công ty dùng công nghệ sinh trắc vân tay để:
- Quản lý thời gian làm việc: Hình thức chấm công bằng máy quét vân tay đã rất phổ biến hiện nay. Không chỉ hỗ trợ điểm danh nhân viên, còn giúp việc tính lương rõ ràng hơn và tránh thiếu sót.
- Quản lý nhân sự: Công nghệ này giúp công ty có thể linh hoạt chuyển đổi vị trí nhân viên dễ dàng hơn.
- Kiểm soát truy cập: Các khu vực nhạy cảm thường lắp đặt máy quét vân tay để tăng cường an ninh, tránh đánh cắp dữ liệu mật.
- Ngoài ra, công nghệ sinh trắc vân tay còn giúp xác thực người dùng tài khoản, truy cập dữ liệu chung của công ty, hạn chế việc lộ thông tin quan trọng ra bên ngoài.
Công nghệ sinh trắc vân tay trong giáo dục
Đây chắc chắn là một khía cạnh mà nhiều ba mẹ quan tâm đến, vì công nghệ sinh trắc vân tay hiện đang còn nhiều tranh cãi khi áp dụng trong giáo dục, đặc biệt là quá trình nuôi và dạy trẻ.
Một số nhà khoa học đã tìm ra sự tương đồng của dấu vân tay với sự phát triển của tế bào não bộ. Việc phân loại từng chủng vân tay và tổng hợp các tính cách, phẩm chất, phân tích hành vi, thiên hướng phát triển của từng chủng vân tay là bước phát triển mới trong nghiên cứu về con người trong nhân chủng học, khoa học thần kinh.
Khi ba mẹ biết rõ đặc điểm tính cách và khả năng của con, sẽ có thể thiết kế lộ trình phát triển phù hợp nhất cho trẻ. Việc này sẽ loại bỏ những hành động can thiệp dư thừa, cản trở sự sáng tạo, tư duy và hành vi của trẻ.
Kết luận
Công nghệ sinh trắc vân tay mang đến nhiều sự tiện lợi, hữu ích cho cuộc sống. Nó được ứng rộng rãi, đa lĩnh vực, bao gồm an ninh, tài chính, y tế, giáo dục,… Có thể xem công nghệ sinh trắc vân tay là công cụ quan trọng đối với tổ chức hoặc doanh nghiệp trong vấn đề quản lý con người, dữ liệu cần độ bảo mật cao. Tuy có một số hạn chế cần khắc phục nhưng đây vẫn là lựa chọn tốt để sử dụng bảo mật thông tin.
